Tiết 83 -84
Văn bản
BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI
Tạ Duy Anh
I. Đọc – hiểu chú thích
1. Tác giả: Tạ Duy Anh
- Tên thật: Tạ Viết Đãng
- Sinh năm: 1959
- Quê: Chương Mĩ, Hà Nội
- Bút danh khác: Lão Tạ, Chu Quý, Bình Tâm.
2. Tác phẩm
a. Xuất xứ: - Văn bản được rút trong tập Con dế ma
- Đạt giải Nhì trong cuộc thi viết “Tương lai vẫy gọi” do báo TNTP tổ chức
b. Thể loại: Truyện ngắn
c. Ngôi kể: Ngôi kể thứ nhất “tôi”, qua lời kể “ người anh”
3. Bố cục văn bản: 3 phần
-Phần 1: Từ đầu…có vẻ vui lắm
ND: Khi tài năng của Kiều Phương chưa được phát hiện
- Phần 2: Tiếp theo…cháu hãy vẽ những gì thân thuộc nhất với cháu
ND: Khi tài năng của Kiều Phương được phát hiện
- Phần 3: Còn lại
ND: Kiều Phương được giải trong cuộc thi vẽ tranh
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Nhân vật người anh
a. Khi tài năng của em gái chưa được phát hiện
- Gọi em là Mèo
- Theo dõi em chế thuốc vẽ
=> Thân mật, kẻ cả, có vẻ bề trên
=> Coi thường em, coi việc làm của em chỉ là trò trẻ con
b. Khi tài năng của em gái được phát hiện
- Thấy mình bất tài, bị lãng quên, chỉ muốn gục xuống khóc
- Chẳng tìm thấy ở mình một năng khiếu gì
- Không thể thân với Mèo như trước
- Gắt um lên
- Lén xem tranh của em – thở dài
- Thấy khó chịu
=> Mặc cảm, tự ti, thất vọng về bản thân mình
Đố kị, ganh tị với tài năng của em
c. Khi đứng trước bức tranh của em gái
Giật sững -> ngỡ ngàng -> hãnh diện -> xấu hổ
=> Nghệ thuật miêu tả tâm lý chân thực, tinh tế
2. Nhân vật cô em gái – Kiều Phương
- Ngoại hình: mặt lọ lem, luôn tự bôi bẩn
- Hành động:
+ hay lục lọi đồ đạc
+ tự chế màu vẽ
- Tài năng: vẽ rất đẹp
- Thái độ: hồn nhiên, gần gũi, yêu quý anh
=> Cô bé nghịch ngợm, hồn nhiên, trong sáng, nhân hậu
=> Đáng yêu, đáng trân trọng
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Kể chuyện theo ngôi thứ nhất
- Miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật hợp lí, tinh tế
- Tình huống bất ngờ
2. Nội dung
Tình cảm trong sáng, lòng nhân hậu giúp con người nhận ra phần hạn chế để hoàn thiện mình.
* Ghi nhớ: Sgk/35
IV. Luyện tập
1.Sau khi tìm hiểu xong văn bản, em rút ra được bài học gì cho bản thân? Hãy diễn đạt bằng một đoạn văn ngắn từ 6-8 dòng.
2.Giả sử một thành viên trong lớp hoặc gia đình em đạt được thành tích xuất sắc nào đó mà em cũng đang phấn đấu mà chưa đạt được. Thái độ của em ra sao? Vì sao em có thái độ như vậy? Hãy diễn đạt lại bằng một đoạn văn ngắn từ 4-5 câu.
3. Qua văn bản trên ,em học tập được điều gì ở nhân vật Kiều Phương và người anh trai ( Mỗi nhân vật diễn đạt bằng một đoạn văn (6-8 dòng).
HƯỚNG DẪN CHUNG:
Khi viết đoạn văn các em cần chú ý:
-Về hình thức: Lùi đầu dòng, viết hoa chữ cái đầu đoạn
Gồm nhiều câu, có dấu kết thúc đoạn
Viết đủ số câu, số dòng quy định
Không tách đoạn.
-Về nội dung: Đi vào trọng tâm đề yêu cầu (Đề yêu cầu viết gì thì viết đó)
Có các câu mở đoạn (1-2 dòng đầu): Giới thiệu vấn đề mà đề yêu cầu (Em sẽ viết về điều gì?)
Các câu phát triển đoạn (4-5 dòng tiếp theo): Tập trung làm sáng tỏ yêu cầu của đề bài (Điều ấy em suy nghĩ thế nào?)
Các câu kết đoạn(1-2 dòng cuối): Khẳng định lại vấn đề vừa viết
Liên hệ bản thân (Là HS em sẽ…)