|
HS đọc đoạn trích SGK/ 61
-Bài văn có thể chia bố cục như thế nào?
(3 phần)
Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì ?
Hãy đặt một nhan đề thích hợp cho văn bản.
Vấn đề nghị luận được người viết triển khai qua những luận điểm nào?
GV định hướng HS theo dõi phần kết thúc bài văn.
Tìm những câu nêu lên hoặc cô đúc luận điểm của văn bản?
Để khẳng định các luận điểm, người viết đã lập luận (dẫn dắt, phân tích, chứng minh) như thế nào? Nhận xét về những luận cứ được người viết đưa ra để làm sáng tỏ cho từng luận điểm.
Qua các luận điểm ta thấy những nét tính cách nổi bật nào của anh thanh niên? Vì sao ta nắm được những nét tính cách nổi bật đó của nhân vật?
Nhận xét lời văn, bố cục của bài viết.
GV khái quát, chốt ý
Từ văn bản nghị luận về nhân vật anh thanh niên trong “Lặng lẽ Sa Pa”, em biết thế nào là nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) ?
Những nhận xét, đánh giá về truyện phải xuất phát từ đâu? Có tính chất như thế nào?
Bố cục, lời văn của bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) cần đảm bảo những yêu cầu gì?
HS thực hiện phần luyện tập
HS đọc đoạn văn
-Vấn đề nghị luận của văn bản là gì?
-Đoạn văn nêu những ý kiến chính nào?
Để làm sáng tỏ các ý kiến, tác giả đã dùng cách lập luận nào?
Các ý chính đó giúp ta hiểu thêm gì về lão Hạc?
|
I.Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)
¬Văn bản của Quỳnh Trâm (SGK/61)
a. Bố cục:
+Phần 1: Từ đầu... “ấn tượng khó phai mờ”
+Phần 2: Từ “Trước tiên...lo nghĩ cho đất nước”
+Phần 3: Còn lại
b.Vấn đề nghị luận: Những phẩm chất, đức tính đẹp đẽ, đáng yêu của nhân vật anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long.
- Nhan đề: Một vẻ đẹp nơi Sa Pa lặng lẽ
c. Câu nêu luận đề: Dù được miêu tả nhiều hay ít, trực tiếp hay gián tiếp, nhân vật nào của “Lặng lẽ Sa Pa” cũng hiện lên với nét cao quý đáng khâm phục. Trong đó anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu – nhân vật chính của tác phẩm - đã để lại cho chúng ta nhiều ấn tượng khó phai mờ.
- Vấn đề được triển khai thông qua ba luận điểm
+Luận điểm 1: Nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ của mình.
+Luận điểm 2: Anh thanh niên thật đáng yêu ở nỗi “thèm người”, lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến người khác một cách chu đáo.
+Luận điểm 3: Người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn.
- Câu cô đúc vấn đề nghị luận: Cuộc sống của chúng ta được làm nên từ bao phấn đấu, hi sinh lớn lao và thầm lặng? Những con người cần mẫn, nhiệt thành như anh thanh niên ấy thật đáng trân trọng, thật đáng tin yêu.
d.-Từng luận điểm được phân tích, chứng minh một cách thuyết phục bằng dẫn chứng cụ thể trong tác phẩm. Các luận cứ được sử dụng đều xác đáng, sinh động bởi đó là những chi tiết, hình ảnh đặc sắc của tác phẩm
- Anh thanh niên say mê công việc, khiêm tốn, nhiệt tình
- Nhờ vào chi tiết, hành động, cử chỉ, lời nói của nhân vật trong tác phẩm
- Bài văn được dẫn dắt tự nhiên, có bố cục chặt chẽ. Từ nêu vấn đề, người viết đi vào phân tích, diễn giải rồi sao đó khẳng định, nâng cao vấn đề nghị luận.
- Các luận điểm được nêu lên rõ ràng, ngắn gọn, gợi được ở người đọc sự chú ý
- Bố cục bài viết rõ ràng:
+MB: Nêu vấn đềàGiới thiệu nhân vật và vẻ đẹp của nhân vật
+TB: Trình bày từng vẻ đẹp của nhân vật bằng những luận điểm, luận cứ rõ ràng xác đáng lấy từ chi tiết trong tác phẩm
+KB: Nâng cao vấn đề nghị luận
-Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) là trình bày những nhận xét, đánh giá của mình về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của một tác phẩm cụ thể.
- Những nhận xét, đánh giá về truyện phải xuất phát từ ý nghĩa của cốt truyện, tính cách, số phận của nhân vật và nghệ thuật trong tác phẩm được người viết phát hiện và khái quát.
- Các nhận xét, đánh giá về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) trong bài nghị luận phải rõ ràng, đúng đắn, có luận cứ và lập luận thuyết phục.
- Bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) cần có bố cục mạch lạc, có lời văn chuẩn xác, gợi cảm.
Ghi nhớ: SGK/63
II. Luyện tập
- Vấn đề nghị luận: Tình thế lựa chọn nghiệt ngã của nhân vật lão Hạc và vẻ đẹp của nhân vật này.
- Nam Cao đã đưa ra một tình thế lựa chọn đối với lão Hạc đó là giữa cái sống và cái chết.
+Lão Hạc đã chọn cái chết trong còn hơn phải sống khổ nhục để bảo toàn tính cách của mình
+Cái chết đó giúp ta nhận thấy rõ tình phụ tử thiêng liêng, cao đẹp
- Phân tích nội tâm, hành động của nhân vật
->Lão Hạc là người có nhân cách đáng kính trọng.
|