CHỦ ĐỀ: KHÍ HẬU VIỆT NAM
A. Kiến thức trọng tâm
1. Tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm
a. Tính chất nhiệt đới
- Quanh năm nhận lượng nhiệt dồi dào
- Số giờ nắng cao: 1400 – 3000 giờ/ năm
- Số kcalo/m2: trên 1 triệu Kcalo/m2
- Nhiệt độ trung bình năm trên 210C và tăng dần từ Bắc vào Nam.
b. Tính chất gió mùa
Có 2 mùa gió:
- Gió mùa Đông Bắc ( thổi vào mùa đông từ tháng 11 đến tháng 4), có đặc tính lạnh, khô hanh. Tạo nên mùa đông lạnh, mưa phùn ở miền Bắc và khô nóng kéo dài ở miền Nam.
- Gió mùa Tây Nam ( thổi vào mùa hạ từ tháng 5 đến tháng 10), có đặc tính nóng ẩm, mưa nhiều. Tạo nên mùa hạ nóng ẩm có mưa to, gió lớn và dông bão diễn ra phổ biến trên cả nước.
- Mùa gió Tây Nam có các dạng thời tiết đặc biệt: gió tây khô nóng, mưa ngâu, bão. Mùa bão bão từ tháng 6 đến tháng 11, chậm dần từ bắc vào nam.
c. Tính chất ẩm
- Mưa nhiều: Trung bình 1500 – 2000mm/năm
- Mưa phân bố không đều
- Độ ẩm cao: 80%
2. Tính chất đa dạng và thất thường
a. Tính chất đa dạng
- Phân hóa theo không gian: Thay đổi theo chiều Bắc – Nam (Có 2 miền khí hậu), Đông – Tây, thấp lên cao.
- Môi trường khí hậu phía Bắc: có mùa đông lạnh, mưa ít, cuối mùa đông có mưa phùn, mùa hè nóng và mưa nhiều.
- Môi trường khí hậu phía Nam: nhiệt độ quanh năm cao, có một mùa mưa và một mùa khô sâu sắc.
Ngoài ra, khí hậu Biển Đông: mang tính chất gió mùa nhiệt đới hải dương.
- Phân hóa theo thời gian: Các mùa (miền Bắc có 4 mùa, miền Nam có 2 mùa).
b. Tính chất thất thường
- Thể hiện rõ qua chế độ nhiệt, chế độ mưa: Năm rét sớm, năm rét muộn, rét hại.
- Năm mưa lớn, năm khô hạn, năm ít bão, năm bão nhiều…
3. Những thuận lợi và khó khăn do khí hậu mang lại:
- Các sản phẩm nông nghiệp đa dạng: cây trồng nhiệt đới, cận nhiệt và ôn đới
- Sinh vật phát triển, cây cối xanh quanh năm-> là cơ sở để sản xuất phát triển (chuyên canh,đa canh)
Thiên tai (bão, lũ, hạn hán, sương muối, giá rét…), sâu bệnh phát triển làm ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, đời sống
B. BÀI TẬP:
Câu 1: Dựa vào bảng 31.1, cho biết những tháng nào có nhiệt độ không khí giảm dần từ nam ra bắc và giải thích vì sao?
Câu 2: Vì sao các địa điểm trên (Bắc Quang, Hoàng Liên Sơn, Huế, Hòn Ba) lại thường có mưa lớn?
Câu 3: Những nhân tố chủ yếu nào đã làm cho thời tiết, khí hậu nước ta đa dạng và thất thường.
Câu 4: Đặc điểm chung khí hậu nước ta là gì? Nét độc đáo của khí hậu nước ta thể hiện ở những mặt nào.
Câu 5: Nước ta có mấy miền khí hậu? Nêu đặc điểm khí hậu từng miền.
Câu 6: Em hãy sưu tầm năm câu cao dao, tục ngữ nói về khí hậu – thời tiết ở nước ta hoặc ở địa phương em.
Câu 7: Nước ta có mấy mùa khí hậu? Nêu đặt trưng khí hậu từng mùa của nước ta.
Câu 8: Trong mùa gió đông bắc, thời tiết và khí hậu Bắc Bộ, Trung Bộ và Nam Bộ có giống nhau không? Vì sao?
DẶN DÒ
HS ghi chép bài vào vở, học và trả lời câu hỏi phía dưới bài học vào vở.