Tiết 105-106
Văn bản
CÂY TRE VIỆT NAM
Thép Mới
I. Đọc - hiểu chú thích
1. Tác giả: Thép Mới (1925-1991)
- Tên khai sinh: Hà Văn Lộc
- Quê: Quận Tây Hồ, Hà Nội
- Ông là nhà báo nổi tiếng tài hoa. Ngoài ra ông cũng viết nhiều bút kí, thuyết minh phim
2. Tác phẩm
- Xuất xứ: Là lời bình cho bộ phim “Cây tre Việt Nam” của các nhà điện ảnh Ba Lan
- Thể loại: Tùy bút
- Bố cục văn bản: 4 phần
Phần 1: Từ đầu… “chí khí như người”
ND: Những phẩm chất đáng quý của tre
Phần 2: Tiếp theo...“chung thủy”
ND: Tre gắn bó với con người trong cuộc sống, trong lao động
Phần 3: Tiếp theo… “anh hùng chiến đấu”
ND: Vai trò của tre trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc
Phần 4: Còn lại
ND: Tre trong hiện tại và tương lai
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Những phẩm chất của cây tre
- Tre mọc thẳng, xanh tốt
- Dáng vươn mộc mạc
- Màu tươi nhũn nhặn
- Cứng cáp, dẻo dai, vững chắc
- Thanh cao, giản dị, chí khí như người
- Tính từ, nhân hóa, so sánh
=> Tre có nhiều phẩm chất cao quý
2. Tre gắn bó với con người trong cuộc sống và trong lao động
- Dưới bóng tre:
+ Gìn giữ một nền văn hóa lâu đời
+ Dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng, khai hoang
- Ăn ở với người đời đời, kiếp kiếp
- Giúp người trăm nghìn công việc khác nhau
- Là cánh tay của người nông dân
- Là niềm vui của tuổi thơ, tuổi già
- Liệt kê, nhân hóa, so sánh
- Con người và tre sống gắn bó, không tách rời nhau
3. Vai trò của tre trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc
- Tre thẳng thắn, bất khuất
- Là đồng chí chiến đấu
- Là vũ khí chống lại sắt thép quân thù
- Tre xung phong vào xe tăng, đại bác
- Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín
- Hy sinh bảo vệ con người
- Nhân hóa, điệp ngữ, so sánh, liệt kê
=> Tre xứng đáng với danh hiệu: “Tre, anh hùng lao động! Tre, anh hùng chiến đấu!”
4. Tre trong hiện tại và tương lai
*Hiện tại:
- Là khúc nhạc đồng quê
- Chia bùi sẻ ngọt
- Vui hạnh phúc, hòa bình
*Tương lai:
- Là bóng mát
- Khúc nhạc tâm tình
- Tươi những cổng chào thắng lợi
- Tre luôn xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy chung, can đảm
- Liệt kê, so sánh, nhân hóa
- Tre trở thành biểu tượng của dân tộc Việt Nam
III. Tổng kết
- Nghệ thuật
- Nhân hóa, điệp ngữ, liệt kê, so sánh
- Lời văn giàu hình ảnh, nhạc điệu
2. Nội dung
- Tre có vẻ đẹp bình dị và nhiều phẩm chất quý báu
- Tre là người bạn thân thiết, gắn bó với con người Việt Nam
- Tre là biểu tượng của dân tộc Việt Nam.
*DẶN DÒ
- Nắm chắc nội dung, nghệ thuật của văn bản
- Viết đoạn văn ngắn (6-8 dòng) phát biểu cảm nghĩ của em sau khi học xong văn bản
- Chuẩn bị bài: Câu trần thuật đơn, câu trần thuật đơn có từ là và không có từ là (đọc và trả lời các câu hỏi trong SGK)
- Thường xuyên lên trang Web trường học và làm bài tập.